De platenkast van…

Podcast- en artikelenreeks met interviews over en met muziek (2013-2016)

Editie 89: Circus Treurdier

Wilko Sterke en Frank van Kasteren vormen de muzikale kern van het beeldende, muzikale en poëtische theatergezelschap Circus Treurdier, dat in januari 2017 in samenwerking met Pupkin en VPRO vier nieuwe afleveringen van de televisieserie Treurteevee presenteert. Sterke en Van Kasteren schrijven en spelen voor Circus Treurdier niet alleen veel arrangementen van het gezongen materiaal, ook zijn zij verantwoordelijk voor veel sfeerbepalende theatermuziek. Wilko Sterke is als muzikant, componist en arrangeur al sinds de oprichting in 2008 bij Circus Treurdier betrokken. Als muzikaal leider speelt Sterke onder andere synthesizer, piano en altsaxofoon. Frank van Kasteren is nauw betrokken bij het schrijfproces en is op het podium vaste gitarist.

Sla dit audiobestand in op jouw toestel: klik hieronder op Sla deze editie van de interviewserie in als podcast / audiobestand op jouw computer, mobiele telefoon of tablet

Circus Treurdier
Circus Treurdier is een genootschap van individuele, jonge makers dat zich toelegt op een bijzondere vorm van muziektheater. Niet alleen bieden ze het Nederlandse publiek beeldend, poëtisch en muzikaal theater: dat doen ze ook door te kiezen voor een bijzondere setting. Zo wordt voor de vele voorstellingen die ze spelen in Bellevue (tevens theaterpartner van de Treurdieren) en diverse andere plaatsen (zoals het festival 5D in Amsterdam-Noord) in Amsterdam een deel van de zaal ingericht als bar, waar in meerdere pauzes een versnapering kan worden gehaald. Aan decor en ruimtegebruik wordt met veel liefde en creativiteit gewerkt, en dat geldt ook voor de muziek. In voorstellingen wisselt Circus Treurdier welhaast sacrale samenzang af met puntige protestliederen en (niet zelden in geestige melancholie gedrenkte) knappe pop- en kleinkunstparels. Het duo Wilko Sterke en Frank van Kasteren laat niet na daarin ook in het instrumentgebruik de randen van gebaande theaterpaden op te zoeken. Daarbij worden ze bijgestaan door andere muzikanten binnen Circus Treurdier. Naast Wilko en Frank leveren ook acteurs Thomas Spijkerman, Jan-Paul-Buijs, Ellen Parren, Imke Smit en Peter van Rooijen muzikale bijdragen, waarbij Van Rooijen ook gitaar speelt.

Wilko Sterke

Als muzikaal leider maakt Wilko Sterke ook deel uit van de artistieke kern van Circus Treurdier. Als hij zich in 2008 bij het dan kersverse gezelschap Circus Treurdier voegt heeft hij al zo’n anderhalf jaar het diploma van zijn studie Sociale Psychologie op zak. Na afronding van zijn studie besluit hij, geïnspireerd door de noeste arbeid op de planken van zijn oom Maarten van Roozendaal, zijn vleugels uit te slaan in het muziektheater. Naast lessen in saxofoon (een instrument dat hij al van jongs af aan bespeelt) legt Wilko Sterke zich toe op zang en spraak, pianospel en leert hij veel over muziektheater aan de Toneelschool van Amsterdam, tijdens een korte studie aan het College of Music in California, en bij productiehuis Orkater.

Via deze wegen komt hij niet alleen bij Circus Treurdier terecht, maar speelt hij ook in andere theaterprojecten. Zo werkt hij in een productie van regisseuse Eva Bauknecht en staan Peter van Rooijen en Wilko Sterke met “Team Peter” samen in de finale van het Amsterdams Kleinkunstfestival. Met Peter van Rooijen gaat Wilko er met de Wim Sonneveldprijs vandoor. In 2010 vormen Van Rooijen en Sterke tevens de aan Circus Treurdier gelieerde Nederrockgroep Mannen Van Glas, die verder bestaat uit gitarist en zanger Tjeerd Gerritsen en drummer en zanger Job Boas.

Recenter (in 2013) maakt Wilko Sterke zijn opwachting bij Orkater: De Nieuwkomers, waar hij samen met Thijs Maas een stuk produceert en speelt op basis van Hermann Hesses Narziss und Goldmund. Daarnaast is hij docent muziek aan de Toneelschool en Kleinkunstacademie van Amsterdam en maakt hij geregeld arrangementen voor koren. Wilko Sterke schrijft ook solo teksten en muziek. Hij maakt daarbij meer en meer gebruik van de mogelijkheden die de synthesizer biedt en is daarmee een bijzondere eend in de bijt bij het singersongwritergezelschap Het Nieuwe Lied. In een maandelijks gehouden avond in Klein Bellevue laat hij (als een de twaalf leden van Het Nieuwe Lied) regelmatig van zich horen.

De Van Roozendaals en Van Dijcks
Als kind hoort Wilko Sterke de saxofoonsolo’s van Branford Marsalis, die regelmatig meespeelt in het werk van Sting. Het zijn diens cd’s waar in huize Sterke de spiegel van af gedraaid wordt. Waar er thuis veel gezongen wordt, Wilko’s vader veel piano en gitaar speelt, wordt Wilko Sterke door zijn familie in Amsterdam en Marken geïnspireerd om dit ook op professionele wijze aan te pakken. In Amsterdam is dat de al eerder genoemde oom Maarten van Roozendaal, uit Marken (en later Amsterdam) is dat de familie Van Dijck. Als tiener speelt Wilko al geregeld de saxofoon in de blazerssectie van de Molukse ‘roots’-band Van Dijck Band. Als Joost van Dijck in 2008 met enkele van zijn zussen The Souldiers vormt, een groep die zich toelegt op het spelen van standards uit de soul en funk, is Wilko Sterke een van de vaste bandleden.  Het is via Cato van Dijck dat Wilko Sterke later zijn muzikale partner Frank van Kasteren leert kennen.
» Meer over De Van Dijck Band en The Souldiers in het interview met Cato van Dijck

Frank van Kasteren

Anders dan Wilko Sterke heeft Frank van Kasteren veel meer een achtergrond in het bandjescircuit. Van Kasteren groeit op in het Zuid-Hollandse Lisse. Van grote invloed op Franks muzikale ontwikkeling is de grote muzikale voorliefde van zijn vader: de Amerikaanse muzikant Frank Zappa. Nog regelmatig krijgt Van Kasteren te horen dat hij op de proppen komt met buitengewone gitaarriffs en muzikale kronkels.

Sir James
Samen met jeugdvriend Tommaso Sarri vormt Frank van Kasteren in de loop der jaren diverse bands. In 2008 is dat de rockgroep Sir James. In de band zitten enkele (mede)studenten van het conservatorium. Het duurt jaren voor de eerste plaat verschijnt, maar in januari 2015 is het zover. Met een publieksfinanciering bij Voordekunst zamelen ze genoeg geld bij elkaar voor het album ‘My Love the Drunk’. Ook verschijnt in 2015 een album met nummers die zijn geschreven als tegenprestatie bij Voordekunst.

Dat de plaat niet eerder verschijnt heeft veel te maken van de drukte van de studie, maar ook met de hoge vlucht die andere projecten nemen. Met Orlando (de band van Tessa Douwstra) en vooral ook Wooden Saints (opgericht door drummer Viktor van Woudenberg en gitarist Arjen de Bock) wordt veel succes geboekt. In 2012 verschijnt de langspeler ‘I Know Why Your House Is On Fire’, die in het gehucht Baambrugge wordt opgenomen.
» Meer over Wooden Saints en de totstandkoming van deze plaat in het interview met Viktor van Woudenberg.

Daarnaast speelt Frank van Kasteren eigen materiaal met zijn soloproject Elijah. Met zijn plaat ‘Letters for Elijah’ die verschijnt in 2015 zoekt Frank het gevaar van lust en liefde, wil hij uitdragen dat het goed is verlangens te mogen voeden of bang te durven zijn. In zijn liveband spelen drie mensen die hij onder andere kent van Wooden Saints. Een jaar eerder staat Frank van Kasteren Elijah staat hij in de finale van Mooie Noten 2014.

Via Danko tot Wilko
Het succes met Wooden Saints betekent ook het einde van de band Danko. Samen met Viktor van Woudenberg, bassist Jan Teertstra en Cato van Dijck vormt Frank van Kasteren de groep die aanvankelijk vooral dient als projectband voor de studie aan het Conservatorium van Amsterdam. Ze spelen voornamelijk materiaal van The Band en Little Feet. Met de jaren schrijft het viertal ook aan eigen materiaal, dat ze in een studio in Nieuwe Pekela opnemen om uit te geven op cd. Zover komt het niet: uiteindelijk blijven de opnames op de plank liggen. Hoewel Danko dus geen lang leven beschoren lijkt, ontmoet Frank van Kasteren tijdens repetities van Danko in een pand in Amsterdam-Noord Wilko Sterke, die daar op dat moment woont. Dit leidt al gauw tot een intensieve samenwerking, o.a. voor het Bostheater, De Orde van de Dag en Circus Treurdier. Aanvankelijk spelen Danko-leden Jan Teertstra en Viktor van Woudenberg ook mee bij enkele producties van zowel Treurdier als De Orde.

Treurteevee

Met TreurTeevee creëert Circus Treurdier een hele nieuwe wereld, waar de Treurdiers bekende dolende karakters een nieuw heenkomen lijken te hebben gevonden. De onbewuste egocentrische klootzak en verlopen tv-presentator Frederik Kaak, de zich schamende burgerman Uusbief en de Rolstoeldiva kwamen allemaal ook al voor in een of meerdere theatershows van het circus. Het medium televisie geeft de makers echter een heel ander palet, waar veel meer met kaders en beeldtaal gespeeld kan worden. Dat geldt ook voor de manier waarop Wilko Sterke en Frank van Kasteren te werk zijn gegaan.
Mede dankzij publieksfinanciering via Voordekunst en de steun van sponsoren als de VPRO en de honderden Traandeelhouders (donateurs) kunnen twee afleveringen worden gemaakt, die sinds november 2014 onder andere op VPRO.nl te zien zijn. De afleveringen van Treurteevee (ook toekomstige edities) behandelen telkens één centraal thema. Zo behandelen de twee proefafleveringen de thema’s Zelfhaat en Seks. Met de serie hoopt Treurdier ook een toevluchtsoord te zijn voor hen, die als kind ook konden genieten van de absurditeit van Rembo & Rembo of Theo & Thea. Die willen opgaan in een filmische, absurdistische en bij vlagen komische wereld.

Vier nieuwe afleveringen
De twee proefuitzendingen zijn in 2015 ook te zien geweest tijdens de 3LAB tv-week. Door het tv-kijkend en internettend publiek zijn de aflevering zeer enthousiast ontvangen. Dusdanig enthousiast dat de VPRO besluit de opname van een nieuwe reeks volwaardige reeks te financieren. Het duurt uiteindelijk nog tot januari 2017 voordat de serie op televisie en online (zo ook op de webstek van de VPRO) te zien zullen zijn.

Nieuwe voorstellingen in het theater
In het theater staan de makers ook niet stil. Na in december 2014 voor uitverkochte zalen de show Kerst met Kaak XL (een scroogiaans verhaal rondom de uitgerangeerde tv-presentator Frederik Kaak) te hebben gespeeld, volgen in 2015 en 2016 onder andere de nieuwe voorstellingen ‘De Zwarte Doos’ en ‘Nachtmis 2016’ (tijdens de kerst). Ook aan deze shows werken Frank van Kasteren en Wilko Sterke mee.

Meer luisteren, bekijken en meemaken.
Ondertussen zijn Frank van Kasteren en Wilko Sterke nog maandelijks te zien in het satirische actualiteitentheater De Orde van de Dag.
Voor meer informatie over de komende shows van Circus Treurdier, bezoek hun webstek. Daar kun je je ook melden als donateur van Circus Treurdier.

Bezoek ook eens de website van Sir James van Frank van Kasteren en Tommaso Sarri of Letters for Elijah (van Frank van Kasteren solo) voor tourinformatie en cd’s. Meer over Wilko’s andere activiteiten vind je op zijn website. Het genootschap zingende cabaretiers en andere kleinkunstenaars dat Het Nieuwe Lied heet, vind je hier.