De platenkast van…

Podcast- en artikelenreeks met interviews over en met muziek (2013-2016)

Editie 33: Jos van Tol

Buiten dat drummer Jos van Tol zich enkele jaren terug onderdompelde in de sterk melodische psychedelipopmuziek van Jacco Gardner, is het vooral een drummer van uitersten. Speelde in (noise)rockbands, maar ook in jazzcombo’s als Improvaza. Twee in zekere zin veel rebellerender stromingen dan de stijl waarin hij thans drumt. In het drummen mag hij dan minder experimenteren, daarbuiten maakt hij graag proefondervindelijk zijn eigen instrumenten. Mede gevoed door een korte periode muziektechnologie en performance aan de Hogeschool voor de Kunsten in Hilversum bouwt hij innovatieve vormen van gitaren en programmeert hij synthesizers. Hij brengt ook muziek uit onder de naam Heartsnatcher.

Sla dit audiobestand in op jouw toestel: klik hieronder op Sla deze editie van de interviewserie in als podcast / audiobestand op jouw computer, mobiele telefoon of tablet

Jos van Tol als drummer bij Jacco Gardner

Anno 2013 is hij toch vooral druk met de band van Jacco. Een kleine twee jaar geleden vroeg deze jeugdvriend Jos van Tol, al jaren actief als drummer in diverse bands en orkesten, drumpartijen in te spelen voor zijn soloproject. Het eerste singletje van die plaat, het melodisch-psychedelische Clear the Air, verschijnt in 2012. Het plaatje, uitgegeven op Action Weekend records, wordt vervolgens weer opgepikt door een Noord-Amerikaans label dat zich specialiseert in de neo-psychedelica, Trouble In Mind.

Internationale tours

Vervolgens blijkt de muziek niet alleen in de VS, maar ook elders op de wereld enthousiast te worden onthaald door de pers. Het gevolg van het enthousiaste onthaal: een tour langs de oostkust van de VS (inclusief showcasefestival South By Southwest in Texas), Europa (onder meer Spanje) en de Benelux. Samen met gitarist Keez Groenteman, bassist Jasper Verhulst en toetsenist/zanger Jacco Gardner is Jos van Tol bijna aaneengesloten aan het touren. In 2013 zijn dat maar liefst 173 optredens.

Cabinet of Curiosities

Het eerste album van Jacco Gardner krijgt de titel Cabinet of Curiosities mee. De LP verschijnt in 2013 zowel bij Excelsior Recordings als het Amerikaanse Trouble in Mind recordings. Gardners muziek onderscheidt zich met haar rijke melodieën van die van de meeste bands uit de huidige opleving van zestigerjaren muziek. Zo zit het instrumentale titelnummer vol met melodische verrassingen. Het overgrote deel van deze muzikale wederopstanding wordt gevormd door garagerockbands. Jos van Tol verzorgt de drumpartijen, die droog in de mix ligt. Voor het album moet Van Tol zeer strakke partijen spelen, die welhaast aan een ritmebox doen denken. De concentratie die hiervoor nodig is, en zijn bekende zonnebril leveren hem hoogstwaarschijnlijk de eretitel ‘coolste drummer ter aarde’ mee. Het magazine NME prijst het kennelijke gemak waarmee hij zijn partijen op het drumstel speelt.

Hypnophobia

De internationaal zeer succesvolle debuutplaat van Jacco Gardner wordt in 2015 opgevolgd door Hyphophobia. Inmiddels maakt Jos van Tol geen deel meer uit van de band. Wel speelt hij alle slagwerkpartijen in op de nieuwe plaat. Inmiddels treedt Van Tol bij tijd en wijle op met de Hoornse ‘gelegenheidsband’ Duimpje en trekt hij de studio in met de singer-songwriter Pepijn Spijkerman.

Synthetisch experiment met Heartsnatcher

Ver weg van de melodische popmuziek van Gardner staat Jos van Tols autonome werk. Zijn project Heartsnatcher gaat verder waar hij tijdens zijn studie aan de HKU is begonnen. Het ontwerpen, bouwen en bespelen van synthesizers, waarmee hij de grenzen van het luisterbare opzoekt. Het resultaat verschijnt hij het Haarlemse label Blowpipe Records, dat gespecialiseerd in met name muziek waarin synthesizers een prominente rol spelen. Triump without euforia wordt gepresenteerd in Hotel Mariakapel in Hoorn, een kunstenaarsresidentie waar Jos van Tol nauw bij betrokken is.

Na ‘Triumph’

In de jaren volgend op de uitgave van Heartsnatchers debuut Triumph without euphoria blijft Van Tol experimenteren met geluid. In 2017 verschijnt dan plots een nieuwe video, ‘Regretelect’. Een slepende, verstoorde bastoon vormt het meditatieve middelpunt van het nummer, dat uitbouwt tot een intense muur van geluid. “Be quiet and be one with the soil,” zingt Jos van Tol met een monotone zangstem. Een nummer waar je je als luisteraar helemaal in op kan laten gaan, zeker met de koptelefoon op.

Van rebelse muziek tot liedjes-liedjes

Deze uitzending, die opgenomen is op 17 juni 2013, vormt het scharnierpunt tussen de rebellerende noise, no wave en jazzrock en de liedjes-liedjes. Gaandeweg (en mede ingegeven door het drummen bij de band van Jacco) gaat Jos van Tol deze muziek meer en meer waarderen. En staan er nu bij hem op de eettafel twee LP’s te pronken, vol met, jawel, liedjes-liedjes. In de uitzending toch vooral nog veel rebellie, inclusief zijn eigen composities op spoel en viersnarige gitaar, maar her en der prijkt er in zijn lijst het werk van “echte liedsmeden”.

Beschikbare albums met Jos van Tol

Heartsnatcher – triump without euphoria (CD)
Jacco Gardner – cabinet of curiosities(CD/LP)
Jacco Gardner – Hypnophobia (CD/LP)
Duimpje de band – Duimpje! (MC)

Meer over Jos van Tols projecten en bands vind je op zijn webstek.